Reverberations vrij vertaald Resonanties. echo, nagalm, naklank, weergalm, weerklank.

Dit concept is sterk gelinkt aan living inquiry, en staat voor de constante wisselwerking niet alleen tussen de drie onderzoeksterreinen maar ook tussen woord en beeld. Als je onderzoek doet in een praktijk, bijvoorbeeld het lesgeven, gaan er dingen meetrillen in de andere praktijken, je doet het een en vindt het ander.

Door een expositie te bezoeken, raakte ik geïnspireerd om met name het deel Living Inquiry beeldend uit te voeren. In een onderzoek naar Visueel Onderzoek is het voortdurend zoeken naar een middenweg om niet teveel te schrijven, maar te schrijven met licht, als fotograaf. Het meetrillen van alle drie de domeinen is een doorlopend proces waarbij de onderzoeker de boventoon voert, maar zich soms uit door de kunstenaar en soms door de docent. Voor de klas ben ik vooral op de achtergrond omdat ik het erg belangrijk vind dat mijn studenten zelf ontdekken wat Visueel Onderzoek voor hen doet. Hoe de dialoog op gang komt en hoe de connectie ontstaat. In het begin riep de methode weerstand op, waardoor ik mezelf afvroeg of ik wel de juiste keuze maakte om een nieuwe vorm van lesgeven te introduceren. Nu we enkele lessen verder zijn, komen er nauwelijks vragen meer. De reacties zijn enthousiast, waardoor ik geïnspireerd raakte om het 2de deel van de case study een nieuwe extra opdracht te geven. Ze gaan nu met emotie aan de slag. Een bewuste keuze van mij om hen aan de slag te laten gaan met een abstract onderwerp.

Een korte samenvatting van de resultaten van de case study:

Na de tweede en derde keer dat we visueel onderzoek als onderzoeksinstrument hebben ingezet binnen de case study kan ik de conclusies die ik na de eerste keer heb getrokken beter valideren. Het inzetten van visueel onderzoek creëert een context om kennis te delen, maar de nadruk in dit onderzoeksinstrument ligt in het betrokkenheid creëren onder de deelnemers.

Ook in de vervolg onderdelen van de case study is te merken dat concentreren voor ruim 2 uur geen enkel probleem vormt voor de studenten. De interesse is naar elkaar gericht, met persoonlijke noot. Vragen over de techniek, maar ook over de beweegredenen om een familielid als model te kiezen, of hoe dat gevoeld heeft met een bekende voor de camera. De conclusie kan dan ook zijn dat de analyse meer open dan enkel in talige communicatie. De beelden bevatten altijd elementen die de bedoeling van de maker weergeven, hierdoor wordt het communiceren een stuk persoonlijker. Toch schromen de studenten niet om elkaar vragen te stellen. Ze gaan met respect met elkaar om, en staan open voor percepties van anderen. Het is heroverwegen van wat je eerst wellicht voor lief nam. Het blijven bevragen van je eigen praktijk.

Visueel onderzoek inzetten als onderzoeksmethode in de les is bevorderend voor de ontwikkeling van visuele geletterdheid voor zowel de studenten als de docent. De studenten leren communiceren op een andere manier dan enkel talig. Doordat er gewerkt wordt met data analyse uit beelden, worden de gesprekken persoonlijk. Er is veel respect naar elkaar toe, maar wel met een kritische opslag. Visueel onderzoek is een methode in beweging. De uitkomst is geen vaststaand gegeven. Er kan telkens een nieuwe vondst gedaan worden. Ook voor de docent is het gebruik van visueel onderzoek een vorm die nieuwe zaken aan het licht brengt, en nieuwe vaardigheden van de docent vraagt. De rol van de docent verandert in een begeleidende rol. Als gespreksleider om de dialoog op gang te brengen en te houden. Soms om te motiveren of extra informatie te verzamelen door woorden anders te formuleren. De dynamiek in de groep verandert ook. De studenten laten zich door het gebruik van persoonlijke beelden van een kwetsbare kant zien, waardoor er connecties ontstaan. Juist het maken van de connectie tussen mensen is een vaardigheid die we niet genoeg kunnen bezitten in de huidige vluchtige maatschappij, en heeft een waardevolle betekenis voor de samenleving. Werken met visueel onderzoek om de visuele geletterdheid te vergroten onder studenten is daarom een goed voorbeeld van een leven lang leren. Daarnaast help het ontwikkelen van 21e eeuwse vaardigheden, en daardoor de verbinding tussen mensen te verdiepen.

Visueel onderzoek zet aan tot discussie, (zelf) reflectie, uitdagingen, complexe vraagstukken, alternatieve oplossingen en mogelijkheden, en tot slot nieuwe vragen.